Cẩm nang sơ cứu tai nạn thường gặp tại nhà

Khi bị bỏng, cần nhanh chóng làm mát vết thương bằng nước lạnh hoặc chườm lạnh ít nhất 5 phút rồi che phủ vết bỏng bằng băng gạc vô trùng.

Các phương pháp sơ cứu cơ bản tại nhà

Bác sĩ Cao Hùng Phú, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Tâm Trí Sài Gòn, hướng dẫn cách sơ cấp cứu những tai nạn thường gặp trong gia đình như sau:

1. Bỏng:

Đầu tiên, cần xác định mức độ bỏng trước khi sơ cứu, ở mỗi độ bỏng sẽ có cách sơ cứu khác nhau:

- Bỏng nhẹ: Da chuyển màu đỏ, có thể kèm theo sưng, đau hoặc biểu hiện loang lổ, đỏ nhiều, gây đau và sưng nhiều, đường kính vết thương không quá 5-8cm. Khi đó cần làm mát vết bỏng bằng nước lạnh hoặc chườm lạnh ít nhất 5 phút rồi che phủ vết bỏng bằng băng gạc vô trùng. Nếu thấy đau, có thể cho uống một loại thuốc giảm đau không cần kê đơn như aspirin, ibuprofen, naproxen (aleve)...

Lưu ý:

Không dùng đá đặt trực tiếp lên vết bỏng vì có thể gây tê cóng và làm da tổn thương thêm. Không làm vỡ bọng nước vì rất dễ nhiễm trùng. Không dùng aspirin cho trẻ em hoặc vị thành niên

Trường hợp bỏng nặng: Vết thương có đường kính lớn hơn 5-8cm hoặc bỏng ở các vị trí như bàn tay, bàn chân, mặt, bẹn, mông, khớp lớn... Những vết bỏng nặng nhất thường không đau và có thể tổn thương ở tất cả các lớp da, mỡ, cơ và thậm chí vào xương. Vùng bị thương có thể cháy đen hoặc khô và trắng, bệnh nhân khó hít thở. Cần thực hiện các bước sơ cứu như sau:

• Đưa bệnh nhân ra khỏi vùng cháy, khói và nơi nhiệt độ nóng.
• Kiểm tra các dấu hiệu tuần hoàn (thở, ho hoặc cử động), nếu cần thiết thì tiến hành hồi sức cấp cứu.
• Che phủ vùng bỏng, dùng băng vô trùng sạch ẩm, quần áo sạch ẩm hoặc khăn ẩm.
• Gọi ngay cấp cứu hoặc nhờ sự giúp đỡ của nhân viên y tế gần nhất.
• Không ngâm vết bỏng nặng và diện tích rộng vào nước lạnh vì làm như vậy có thể gây sốc.

Khi bị bỏng, nên làm mát vết thương dưới vòi nước chảy. (Ảnh: socupsg)

2. Gãy xương cổ, tay, chân

Nếu phát hiện nạn nhân có những dấu hiệu gãy xương như chi khớp biến dạng, chảy máu nhiều, ấn nhẹ hoặc cử động nhẹ cũng gây đau, xương chọc thủng da, đầu chi bị thương ngón tay hoặc ngón chân bị tê, tím tái... Hãy đưa họ đi cấp cứu sớm nhất có thể. Trong thời gian chờ đợi sự can thiệp của y tế, người chăm sóc cần thực hiện các bước sơ cứu như sau:

• Cầm máu: Ấn chặt vết thương bằng băng vô trùng hoặc một miếng vải, quần áo sạch.
• Bất động vùng bị thương, nẹp lại vùng chấn thương nếu bạn đã được đào tạo qua về chuyên môn. Nếu không đừng cố nắn lại xương.
• Chườm đá để hạn chế sưng và giảm đau. Không chườm trực tiếp lên da mà hãy bọc đá trong khăn tắm, vải hoặc chất liệu khác rồi mới chườm.
• Đặt nạn nhân nằm với tư thế đầu thấp hơn thân mình một chút và kê cao chân để đề phòng sốc.

3. Hóc dị vật

Khi người lớn hoặc trẻ lớn bị hóc dị vật, hãy thực hiện biện pháp đẩy bụng (còn gọi là Heimlich maneuver) như ảnh hướng dẫn dưới đây để tạo áp lực đẩy dị vật ra.

Phương pháp đẩy bụng (còn được gọi là Heimlich maneuver).

Đối với trẻ sơ sinh, hãy giữ bé nằm úp trên cẳng tay của bạn với đầu thấp hơn thân. Dùng tay vỗ nhẹ nhàng nhưng vững chắc và dứt khoát, lặp 5 lần cho đến khi tống được dị vật ra ngoài.

Trường hợp nghiêm trọng hoặc dị vật vẫn chưa ra ngoài, sau khi sơ cứu hãy gọi cấp cứu hoặc ngay hoặc nhờ sự giúp đỡ khẩn cấp của nhân viên y tế.